Eğitim Kataloğu
Ders Kodu Ders Adı Teorik Uygulama Laboratuvar Yerel Kredi AKTS
TAR214 TARİH YAZICILIĞI II 2,00 0,00 0,00 2,00 4,00

Ders Detayı
Dersin Dili : Türkçe
Dersin Seviyesi : Lisans
Dersin Tipi : Zorunlu
Ön Koşullar : Yok
Dersin Amacı : Osmanlı Türk tarihyazımını değerlendirmektir. Türkiye'de modern tarihyazımının oluşumunu tartışmaktır.
Dersin İçeriği : Modern tarih yazımının erken evresi, Ulus devletlerinin eğitim politikalarında tarih, Annales ekolünün tarih yazımına getirdiği yeni perspektifler, Türkiye'de modern tarih yazımının başlaması, postmodern çağda tarih yazıcılığı
Dersin Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar : 1] Cumhuriyet Döneminde Türkiye'de Tarihçilik ve Tarih Yayıncılığı Sempozyumu, Bildiriler, Ankara 18-20 Mart 2010, ed. Mehmet Öz, Ankara: Türk Tarih Kurumu, 2011. 2] Hasan Akbayrak, Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Tarih Yazımı Milletin Tarihinden Ulusun Tarihine, İstanbul: Kitabevi, 2012. 3] Büşra Ersanlı Bahar, İktidar ve Tarih, Türkiye'de Resmi Tarih Tezinin Oluşumu (1929-1937), İstanbul: Afa, 1992. 4] Halil Berktay, Cumhuriyet İdeolojisi ve Fuat Köprülü, İstanbul: Kaynak, 1983. 5] Osmanlı Sarayında Tarih Yazımı, der. Erdem Çipa, Emine Fetvacı, çev. Mete Tunçay, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2014. 6] Fatih M. Dervişoğlu, Türk Tarih Düşüncesinin Modernleşmesi, İstanbul: Ötüken, 2015. 7] Etienne Copeaux, Türk Tarih Tezinden Türk-İslam Sentezine, Tarih Ders Kitaplarında 1931-1993, İstanbul: İletişim, 2006. 8] Oktay Özel, Dün Sancısı, Türkiye'de Geçmiş Algısı ve Akademik Tarihçilik, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2012. 9] Ahmet Özcan, Türkiye'de Popüler Tarihçilik (1908-1960), Ankara: Türk Tarih Kurumu, 2011. 10] Mustafa Oral, Türkiye'de Romantik Tarihçilik, İstanbul: Yeni İnsan yayınevi, 2014.
Planlanan Öğrenme Etkinlikleri ve Öğretme Yöntemleri : Anlatım, Tartışma, Soru-Cevap
Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar : Bu dersi seçmek için Tarih Yazıcılığı I dersinin alınmış olması gerekmektedir.
Dersi Veren Öğretim Elemanları : Prof. Dr. Yahya Kemal Taştan
Dersi Veren Öğretim Elemanı Yardımcıları : Yoktur
Dersin Verilişi : Yüz yüze
En Son Güncelleme Tarihi : 13.02.2025 21:53:16
Dosya İndirilme Tarihi : 2.08.2025

  • 1 Osmanlı tarih yazıcılığının ortaya çıkış sürecini anlar
  • 2 19. yüzyıl Osmanlı tarih yazıcılığı kavrar
  • 3 Türk tarihyazımının aşamalarını öğrenir
  • 4 Türkiye'de modern tarihçiliğin imparatorluktan ulus-devlete geçiş süreci ile ilişkisini tahlil eder
  • 5 Post-modernizmin Türk tarih anlayışına ve tarihyazımına yansımalarını öğrenir

Ders Kodu Ders Adı Teorik Uygulama Laboratuvar Yerel Kredi AKTS

Teorik Uygulama Laboratuvar Hazırlık Bilgileri Öğretim Metodları Dersin Öğrenme Çıktıları
1.Hafta *Dersin tanıtımı ve kaynaklar
2.Hafta *Osmanlı öncesi Türk-İslam tarih yazıcılığı
*Claude Cahen, "Selçuklu Devri Tarih Yazıcılığı", (çev. Nejat Kaymaz), Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Araştırmaları Dergisi, 12, 1969, s. 193-221; Osman Gazi Özgüdenli, "Tarih, İran", TDVİA, 40, s. 54-57; Mustafa Demir, "İslam Ortaçağında İran Bölgesindeki Tarih Yazıcılığı", Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Cilt 14, Sayı 34, (2007), s. 255-273; Fatih M. Dervişoğlu, Türk Tarih Düşüncesinin Modernleşmesi, İstanbul 2015, s. 141-158.
3.Hafta *Osmanlı tarihçiliğinin doğuşu ve klasik dönem Osmanlı tarihçiliği
*Halil İnalcık, "Osmanlı Tarihçiliğinin Doğuşu", Söğütten İstanbul’a, Oktay Özel-Mehmet Öz (der.), Ankara 2000, s. 93-117; Colin Imber, "İlk Dönem Osmanlı Tarihinin Kaynakları", Söğütten İstanbul’a, Oktay Özel-Mehmet Öz (der.), Ankara 2000, s. 39-72; Victor L. Menage, "Osmanlı Tarihyazıcılıgının İlk Dönemleri", Söğütten İstanbul’a, Oktay Özel-Mehmet Öz (der.), Ankara 2000, s. 93-118; Halil İnalcık, "Âşıkpaşazade Tarihi Nasıl Okunmalı?", Söğütten İstanbul’a, Oktay Özel-Mehmet Öz (der.), Ankara 2000, s. 119-148; Abdülkadir Özcan, ‟Fatih Devri Tarih Yazıcılığı ve Literatürü‟, Mimar Sinan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: XIV, (2003/1), s. 55-62; Abdülkadir Özcan, ‟Osmanlı Tarihçiliğine ve Tarih Kaynaklarına Genel Bir Bakış‟, FSMÜ İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, S. 1, (2013), s. 271-293.
4.Hafta *Osmanlı Tarih yazıcılığının son evreleri
*Zeki Arıkan, "Tanzimat'tan Cumhuriyet'e Tarihçilik", Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, C. 6, İstanbul 1985, s. 1583-1594.; Betül B. Alpugan, "Geç Dönem Osmanlı İmparatorluğu'nda Tarih Yazıcılığı ve Tarih Kitapları", Osmanlı, C. 8, Ankara 1999, s. 262-270; Necdet Hayta-Uğur Özcan, "Modernleşme Döneminde Osmanlı Tarih Yazıcılığı (1789-1908), ed. Vahdettin Engin & Ahmet Şimşek, Türkiye’de Tarih Yazımı, İstanbul 2011, s. 137-153; Yonca Köksal, "Tanzimat ve Tarih Yazımı", Doğu-Batı, 51, (2009), s. 197-220; Edip Uzundal, "19. Yüzyıl Tarih Yazıcılığı ve Ahmed Cevdet Paşa", TUHED: Türk Tarih Eğitimi Dergisi, II/2, (2012), s. 108-128.
5.Hafta *Türk Tarih tezinin ortaya çıkışı ve etkileri
*Ahmet Şimşek, "Türk Tarih Tezi Üzerine Bir Değerlendirme", Türkiye Günlüğü, Sayı 111, (2012), s. 85-100; Etienne Copeaux, Tarih Ders Kitaplarında (1931-1993) Türk Tarih Tezinden Türk İslam Sentezine, İstanbul 2000, s. 15-53; Büşra Ersanlı Bahar, İktidar ve Tarih, Türkiye'de "Resmi Tarih" Tezinin Oluşumu (1929-1937), İstanbul 1992, s. 87-118.
6.Hafta *Annales Ekolü ve Ömer Lütfi Barkan'ın çalışmaları
*Halil İnalcık, “Fransız Annales Ekolü ve Türk Tarihçiliği”, Doğu Batı Makaleler II, Ankara 2009, s. 311-324; Ömer Lütfi Barkan, “Filip II. Devrinde Akdeniz ve Akdeniz Memleketleri”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 1951, C. XII, No: 3-4, s. 173-192; Halil Berktay, “Dört Tarihçinin Sosyal Portresi”, Toplum ve Bilim, S. 54-55, (1991), s. 19-45.
7.Hafta *Fuad Köprülü ve tarih çalışmaları
*Cihad Cihan, "Fuad Köprülü ve Türk Tarihinde Kökenler; Süreklilik, Dış Tesir ve Hususi Tekamül", Turkish Studies, Cilt 9/7, (Yaz 2014), s. 233-259; Mehmet Akman, “Fuad Köprülü’nün Hukuk Tarihçiliği”, Türk Hukuk Tarihi Araştırmaları, 4, (Güz 2007), s. 7-14; Ömer Faruk Akün, “Mehmed Fuad Köprülü”, TDVİA, XXVIII, s. 471-486; Suavi Aydın, “20. Yüzyılın Başlarında Türkçülük, Türkoloji Çalışmaları ve Fuad Köprülü”, Mehmet Fuat Köprülü, (Ed. Yahya Kemal Taştan), Ankara 2012, s. 131-158; Ertan Eğribel, “Fuat Köprülü’nün Tarihçiliği”, Sosyoloji Dergisi, 4, (1995), s. 49-60; Markus Dressler, “Fuad Köprülü’nün Tarih Yazısına Milliyetçiliğin Etkisi”, Mehmet Fuat Köprülü, (Ed. Yahya Kemal Taştan), Ankara 2012, s. 207-218.
8.Hafta *Ara Sınav
9.Hafta *Halil İnalcık ve Osmanlı tarihi çalışmaları
*Özer Ergenç, "Halil İnalcık'ın Türkiye'nin Sosyal ve Ekonomik Tarihçiliğindeki Yeri", Cumhuriyet Döneminde Türkiye'de Tarihçilik ve Tarih Yayıncılığı Sempozyumu, Bildiriler, Ankara 18-20 Mart 2010, Ankara 2011, s. 7-12; Halil İnalcık & Bülent Arı, "Türk-İslam-Osmanlı Şehirciliği ve Halil İnalcık'ın Çalışmaları", Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, Cilt 3, Sayı 6, (2005), 27-56; Zübeyde Güneş Yağcı, "Prof.Dr. Halil İnalcık", History Studies, 5/2, (Mart 2013), s. 589-599.
10.Hafta *Türkiye'de akademik tarihçilik
*Oktay Özel & Gökhan Çetinsaya, "Türkiye'de Osmanlı Tarihçiliğinin Son Çeyrek Yüzyılı: Bir Bilanço Denemesi", Toplum ve Bilim, 91, (Kış 2002), s. 8-38; Salih Özbaran, "Türkiye'de Tarihçiliğin Durumu", Çağdaş Türkiye Araştırmaları Dergisi, I/2, (1992), s. 33-49; Hasan Yüksel, "Taşra Üniversitelerinde Tarih ve Tarihçilik", Cumhuriyet Döneminde Türkiye'de Tarihçilik ve Tarih Yayıncılığı Sempozyumu, Bildiriler, Ankara 18-20 Mart 2010, Ankara 2011, s. 7-12; 215-226; Tufan Gündüz, "Tarih Bölümlerinin Programlarına Dair", Cumhuriyet Döneminde Türkiye'de Tarihçilik ve Tarih Yayıncılığı Sempozyumu, Bildiriler, Ankara 18-20 Mart 2010, Ankara 2011, s. 227-236; Orhan Avcı, "Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Araştırmaları", Cumhuriyet Döneminde Türkiye'de Tarihçilik ve Tarih Yayıncılığı Sempozyumu, Bildiriler, Ankara 18-20 Mart 2010, Ankara 2011, s. 319-334.
11.Hafta *Türkiye'de popüler tarih
*Ahmet Özcan, "Türkiye'de Popüler Tarihçilik (1923-1960)", Cumhuriyet Döneminde Türkiye'de Tarihçilik ve Tarih Yayıncılığı Sempozyumu, Bildiriler, Ankara 18-20 Mart 2010, Ankara 2011, s. 515-538; Ömer Türkeş, “Romana Yazılan Tarih”, Toplum ve Bilim, Sayı 91, (2002), s. 166-213.
12.Hafta *Türkiye'de yerel tarih çalışmaları
*Erdal Aslan, "Yerel Tarihin Tanımı, Gelişimi ve Değeri", Tarih Yazımında Yeni Yaklaşımlar, Küreselleşme, Yerelleşme, haz. Zeynel Abidin Kızılyaprak, İstanbul 2000, s. 195-204; Ayşe Durakbaşa, "Tarih Yazımının Yeni Olanakları, Aile Tarihi ve Yerel Tarih", Yerel Tarihçilik, Kent, Sivil Girişim, Yerel Tarih Grupları Deneyimi, ed. Funda Çelebi, İstanbul 2001, s. 156-171; Aslı Avcı Akçalı & Erdal Aslan, "Yerel Tarih ve Tarih Öğretimindeki Rolü", Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi 21, (2007), s. 80-88.
13.Hafta *Türkiye'de sözlü tarih çalışmaları
*Cemal Metin, "Sözlü Tarih ve Türkiye'deki Gelişimi", Türk Kültürü, XL/469, (Mayıs 2002), s. 288-298; Esra Danacıoğlu, Geçmişin İzleri, Yanıbaşımızdaki Tarih İçin Bir Kılavuz, İstanbul 2001, s. 130-162; Oktay Gökdemir, "Tarihyazımı İçin İki Yeni Yaklaşım: Sözlü ve Yerel Tarih", Tarih Nasıl Yazılır? Tarihyazımı İçin Çağdaş Bir Metodoloji, ed. Ahmet Şimşek, İstanbul 2011, s. 199-221.
14.Hafta *Tarih yazımında yeni trendler: Sosyal hareketler, marjinaller, aile, kadın ve azınlık gruplar; maduniyet araştırmaları
*Boğaç Ergene, "Mâduniyet Okulu, Post-Kolonyal Eleştiri ve Tarihte Bilgi-Özne Sorunu: Osmanlı Tarihçiliği İçin Yeni Dersler mi?", Osmanlı: Muktedirler ve Madunlar içinde, Toplum ve Bilim, Sayı: 83, (1999), s. 32-47; Umut Yıldırım, "Tarihyazımına farklı bir öneri: Mâduniyet Çalışmaları Projesi", Toplum ve Bilim, Sayı 91, (2002), s. 334-343; Yüksel Akkaya, "Türkiye'de emek tarihinin sefaleti üzerine bazı notlar", Toplum ve Bilim, Sayı 91, (2002), s. 285-294.

  • 1 Vize : 40,000
  • 2 Final : 60,000

Aktiviteler Sayı Süresi(Saat) Toplam İş Yükü
Vize / Midterms 1 2,00 2,00
Final / Final 1 2,00 2,00
Derse Katılım / Attending lectures 14 2,00 28,00
Ders Öncesi Bireysel Çalışma / Individual study before lecture 14 3,00 42,00
Ders Sonrası Bireysel Çalışma / Individual study after lecture 14 2,00 28,00
Ara Sınav Hazırlık / Preparation for midterm 1 6,00 6,00
Final Sınavı Hazırlık / Preparation for final 1 12,00 12,00
Toplam : 120,00
Toplam İş Yükü / 30 ( Saat ) : 4
AKTS : 4,00