Eğitim Kataloğu
Ders Kodu Ders Adı Teorik Uygulama Laboratuvar Yerel Kredi AKTS
TDE 231 TÜRK DÜNYASI EDEBİYATLARINA GİRİŞ I 2,00 0,00 0,00 2,00 3,00

Ders Detayı
Dersin Dili : Türkçe
Dersin Seviyesi : Lisans
Dersin Tipi : Zorunlu
Ön Koşullar : Yok
Dersin Amacı : Türklerin İslamiyet’i kabul edişine kadar Genel Türk Tarihini özetleme, Türk kavimlerini ve coğrafyalarını tanıma, Türk şivelerinin tasnifini yapma ve bu şivelerin tarihi sürecini özetleme, Batı Türkçesinin oluşumunu açıklama, Azeri Türkçesinin etki alanını gösterme, Kril alfabesini öğretme, Azeri Türkçesiyle metinler okuyabilme
Dersin İçeriği : Genel Türk Tarihi, Türk şiveleri, Batı Türkçesi, Azeri Türkçesi, Azeri Edebiyatı, Kril alfabesi
Dersin Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar : GENEL ESERLER: a. Güngör, Erol: Tarihte Türkler, Ötüken Yayınevi b. Köprülü, Ord. Prof. M. Fuad, Türk Edebiyatı Tarihi, Yayınlayanlar: Dr. Orhan F. Köprülü, Nermin Pekin, [2. bs.], İstanbul, Ötüken Yayınevi, 1980, XXIV- 437+2 s. c. Togan, Zeki Velidi, Bugünkü Türkili Türkistan ve Yakın Tarihi, 2.bs., İstanbul, 1981, XII+696 s. (Enderun Yayınevi) d. Caferoğlu Ahmet, Türk Kavimleri, Enderun Kitabevi, İstanbul, 1988 e. Akpınar, Yavuz, Azerî Edebiyatı Araştırmaları, İstanbul, Dergâh Yayınları, 1994, 512 s. KİTAP VE MAKALELER: Akpınar, Yavuz, "Gaspıralı'nın Türk Diline Bakışı", Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, Ankara, 2ğ, Sayı: 12/1, s. 385-408 Akpınar, Yavuz, "İsmail Gaspıralı'nın Fikrî ve Edebî Eserleri", Yüzyılda Gaspıralı'nın İdealleri. Bildiriler. Yayına Hazırlayan: Cezmi Bayram, İsmail Türkoğlu, Filiz Baloğlu, İstanbul, Türk Yurdu Yayınları, 2ğ, s. 63-93 Akpınar, Yavuz, Azerî (Azerî Türkçesi, Azerî Edebiyatı), Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, 1.c., İstanbul, Dergâh Yayınları, 1977, s. 254-264 Arat, Reşit Rahmeti, “Türk Dilinin İnkişafı”, Makaleler, I. c., Yayına Hazırlayan: O. F. Sertkaya, Ankara, 1987, s.297-310 (Türk Tültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları) Arat, Reşit Rahmeti, “Türk Şivelerinin Tasnifi”, Makaleler, I. c., Yayına Hazırlayan: O. F. Sertkaya, Ankara, 1987, s.69-149 (Türk Tültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları) Benningsen, A., C. Le Mercier Quelquejal, Stepte Ezan Sesleri, Sovyet Rejimi Altındaki İslâmın 400 Yılı (L'İslam en Union Soviétique), Çev. Nezih Uzel, İstanbul, 1981, Selçuk Yayınları, XXV+309 s. Cirtautas, İlse Laude, Son Elli Yılda Edebî Özbekçenin Gelişmesi Üzerine, Türk Kültürü Araştırmaları, Ankara, 1976, s. 77-92 Kurat, Akdes Nimet, “Kazan Türklerinin “Medenî Uyanış” Devri" (1917 Yılına Kadar), DTCF Dergisi, Ankara, Temmuz-Aralık 1966, XXIV. c., Sayı: 3-4, s. 95-194 Kurat, Akdes Nimet, “Rus Hakimiyeti Altında İdil-Ural Ülkesi”. (Eski Kazan Hanlığı ve Başkurt İli, XIX. yy'a Özkan, Dr. Nevzat, Türk Dünyası. Nüfus, Sosyal Yapı, Dil Edebiyatı, Kayseri, Geçit Yayınları, 1997 VIII+416 s. Türk Lehçeleri ve Şiveleri, Türk Dünyası El Kitabı, 2.bs., 2. c.: Dil-Kültür-Sanat, Ankara, 1992, s. 59-292 (Türk Kültürünü Araştırma Ensititüsü Yayınları) Türk Milletinin Dili, R. R. Arat, s. 59-68; Eski Türkçe, Şinasi Tekin, s. 69-119; Batı Türkçesi, F. K. Timurtaş, s. 120-145; Osmanlıca, Muharrem Ergin, s. 146-196; Türkiye Türkçesi, Muharrem Ergin, s. 197-210; Doğu Türkçesi, Muharrem Ergin, s. 211-215; Kuzey Türkçesi, Ahmet Temir, s. 216-223; Türk Şivelerinin Tasnifi, R. R. Arat-Ahmet Temir, s. 224-247; Türkçecilik Cereyanının Tarihi, F. K. Timurtaş, s. 248-258; Türklerde Yazı ve Alfabeler, M. Ergin, s. 259-289; Türk Lehçeleri, Ahmet Temir, s. 290-292 Yüce, Nuri, “Türk Dili ve Lehçeleri”, [Türk maddesi] İslam Ansikilopedisi, 12/1. c., s. 456-468 Zenkovsky, Prof. Serge A., Rusya'da Pantürkizm ve Müslümanlık, Çev.: Prof. Dr. İzzet Kantemir, İstanbul, 1983, xv+264 s. (Üçdal Neşriyat)
Planlanan Öğrenme Etkinlikleri ve Öğretme Yöntemleri : Etkinlikler ayrıntılı olarak "Değerlendirme" ve "İş Yükü Hesaplaması" bölümlerinde verilmiştir.
Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar : Yoktur.
Dersi Veren Öğretim Elemanları : Doç. Dr. Selçuk Türkyılmaz
Dersi Veren Öğretim Elemanı Yardımcıları : Yoktur.
Dersin Verilişi : örgün öğretim, uzaktan eğitim
En Son Güncelleme Tarihi : 10.02.2025 18:23:59
Dosya İndirilme Tarihi : 18.06.2025

  • 1 Genel Türk tarihi bilgisi
  • 2 Türk coğrafyası bilgisi
  • 3 Türk şivelerini tasnif edebilme
  • 4 Türk şivelerinin tasnifini açıklayabilme
  • 5 Batı Türkçesinin oluşumu bilgisi
  • 6 Doğu ve Batı Oğuzcanın ayrımını yapabilme
  • 7 Azeri, Azerbaycan, Azeri Türkçesi terim bilgisi
  • 8 Azeri Türkçesinin kaynakları bilgisi
  • 9 Azeri Edebiyatı bilgisi
  • 10 Kuzey Azerbaycan ile Güney Azerbaycan Türkçesini karşılaştırabilme
  • 11 Arap harfli metin okuyabilme
  • 12 Kril alfabesini okuyabilme
  • 13 Kril alfabesinden Latin alfabesine transliterasyon yapabilme

Ders Kodu Ders Adı Teorik Uygulama Laboratuvar Yerel Kredi AKTS

Teorik Uygulama Laboratuvar Hazırlık Bilgileri Öğretim Metodları Dersin Öğrenme Çıktıları
1.Hafta *Dersin tanıtımı: Kapsamı, kaynakları, önemi ve kurallar
*Tanışma ve ders içeriğinin incelenmesi
2.Hafta *Genel Türk Tarihi Orta Asya Türk tarihine dair kısa özetleyici bilgiler (Hunlar, Göktürkler, Uygurlar v.s.)
*Okuma (a. s. 1-73)
3.Hafta *Genel Türk Tarihi II Kavimler göçü, sebepleri, siyasi karışıklıklar (Avrupa’ya geçiş, Anadolu’ya gelmeden önce Kıpçak coğrafyası) - Kıpçak, Karluk, Oğuz kavramları ve kavram alanları, coğrafyası, ilk yazılı örnekler
*Okuma (b. s. 173-235)
4.Hafta *Türk Kavimleri Sibirya ve Altay Türkleri, Doğu ve Batı Türkistan Türkleri
*Okuma (d. s. 1-16)
5.Hafta *Türk Kavimleri II Kafkasya ve İran Türkleri, İdil-Ural, Kırım, Lehistan ve Romanya Türkleri
*Okuma (d. s. 1-44)
6.Hafta *Türk Şivelerinin Tasnifi Türk Dili Coğrafyası, Tarihi Türk Şiveleri (14.-15. Yy)
*Okuma (d. s. 44-83)
7.Hafta *Ara sınav
8.Hafta *Türk Şivelerinin Tasnifi II Tasnif (siyasi yapı, etnik yapı, din,ses ve şekil bilgisi) tasnifte karşılaşılan sorunlar, Türk dilinin coğrafyası, şive ve lehçeler
*Arat, Reşit Rahmeti, “Türk Şivelerinin Tasnifi”, Makaleler, I. c., Yayına Hazırlayan: O. F. Sertkaya, Ankara, 1987, s.69-149
9.Hafta *Batı Türkçesi ve Batı Türkçesinin Oluşumu Oğuz coğrafyası, Oğuzların Anadolu’ya yerleşmesi, Batı ve Doğu Oğuzcanın ayrımı
*Okuma (b. s. 228-235; 263-276)
10.Hafta *Batı Türkçesi ve Batı Türkçesinin Oluşumu II Selçuklu/Osmanlı-Safevi mücadelelerinin Anadolu ve İran coğrafyasına etkileri ve doğurduğu sonuçlar… Azeri, Azerbaycan, Azeri Türkçesi, Azerbaycan Dili, Azerbaycan Türkçesi kavramları ve kavram alanları
*Okuma (b. s. 44-83)
11.Hafta *Doğu Oğuz Sahası Azeri Türkçesinin kaynakları, coğrafyası, Azeri Türkçesi metin örnekleri
*Okuma (e. s. 17-69)
12.Hafta *Doğu Oğuz Sahası Azeri Türkçesinin kaynakları, coğrafyası, Azeri Türkçesi metin örnekleri
13.Hafta *Doğu Oğuz Sahası Azeri Türkçesinin kaynakları, coğrafyası, Azeri Türkçesi metin örnekleri
14.Hafta *Doğu Oğuz Sahası Azeri Türkçesinin kaynakları, coğrafyası, Azeri Türkçesi metin örnekleri

  • 2 Final : 70,000
  • 3 Vize : 30,000

Aktiviteler Sayı Süresi(Saat) Toplam İş Yükü
Vize / Midterms 1 0,00 0,00
Final / Final 1 0,00 0,00
Proje / Project 0 0,00 0,00
Ders Öncesi Bireysel Çalışma / Individual study before lecture 14 2,00 28,00
Ara Sınav Hazırlık / Preparation for midterm 1 5,00 5,00
Final Sınavı Hazırlık / Preparation for final 1 6,00 6,00
Ödev / Assignment 5 5,00 25,00
Ders Sonrası Bireysel Çalışma / Individual study after lecture 14 2,00 28,00
Toplam : 92,00
Toplam İş Yükü / 30 ( Saat ) : 3
AKTS : 3,00