Eğitim Kataloğu
Ders Kodu Ders Adı Teorik Uygulama Laboratuvar Yerel Kredi AKTS
TDE 332 HAREZM-KIPÇAK TÜRKÇESİ 2,00 0,00 0,00 2,00 3,00

Ders Detayı
Dersin Dili : Türkçe
Dersin Seviyesi : Lisans
Dersin Tipi : Zorunlu
Ön Koşullar : Yok
Dersin Amacı : Bu dersin amacı öğrencilere Horezm-Kıpçak dönemi Türkçesi ve eserlerini tanıtmaktır. Türkçenin İslami muhite ait dillerle teması ve bunun Karahanlı Türkçesi eserlerine yansımasını somut verilerle göstermek, bu dönemin dil özelliklerini kavranmasını sağlamaktır.
Dersin İçeriği : Horezm-Kıpçak Türkçesinin genel Türk dili tarihi ve kapsamındaki yerinin irdelendiği bir derstir. Türkçenin en uzun döneminin doğu kolunda yer alan Horezm-Kıpçak Türkçesinin tarih ve dil tarihi açılarından ele alınmasıyla söz konusu Türkçelerden önce ve sonraki dönemler arasındaki benzerlik ve farklılıkların özümlenmesi sağlanacak, bu şekilde dilde nasıl bir gelişme olduğu ortaya konacaktır.
Dersin Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar : Sağol, G. vd. (2010) Tarihi Türk Lehçeleri; Karahanlıca, Horezmce, Kıpçakça Dersleri, İstanbul: Kesit Yayınevi Akalın, Mehmet (1988). Tarihî Türk Şiveleri, Ankara: TKAE. Ata, A. (2002) Harezm-Altınordu Türkçesi. İstanbul: Türk Dilleri Araştırmaları Serisi
Planlanan Öğrenme Etkinlikleri ve Öğretme Yöntemleri : İçerik odaklı yöntem
Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar : Yoktur.
Dersi Veren Öğretim Elemanları : Prof. Dr. Şaban Doğan
Dersi Veren Öğretim Elemanı Yardımcıları : Yoktur.
Dersin Verilişi : Yüz yüze, uzaktan eğitim.
En Son Güncelleme Tarihi : 10.02.2025 19:19:08
Dosya İndirilme Tarihi : 16.07.2025

  • 1 Orta Türkçenin ikinci devresi olarak adlandırılan Horezm-Kıpçak Türkçesinin Türk dili içindeki yerini kavrar.
  • 2 Bu dönemlerin edebi eserleri hakkında bilgi sahibi olur.
  • 3 Horezm-Kıpçak Türkçesinin ses özelliklerini kavrar.
  • 4 Horezm-Kıpçak Türkçesinin biçimbilgisi ve sözdizimi özelliklerini kavrar, modern biçimlerle tarihi biçimleri karşılaştırabilir.
  • 5 Orta Türkçe hakkında yapılmış ve yapılmakta olan çalışmalardan haberdar olur.

Ders Kodu Ders Adı Teorik Uygulama Laboratuvar Yerel Kredi AKTS

Teorik Uygulama Laboratuvar Hazırlık Bilgileri Öğretim Metodları Dersin Öğrenme Çıktıları
1.Hafta *Orta Türkçenin kapsamı ve Karahanlı Türkçesinin yeri.
2.Hafta *Harezm, Altın Ordu ve Memluk Mısırı’nda konuşulan diller, tarihi ve kültürel özellikleri
3.Hafta *Harezm bölgesi yazılı Türkçesi ve ayırıcı özellikleri
4.Hafta *Dil temasları, dil kayması ve Harezm Türkçesine yansıması
5.Hafta *Dönemin önemli eserleri: Nehcü’l-Feradis ve Kısasü’l-Enbiya.
6.Hafta *Harezm-Kıpçak sahasına ait diğer eserler.
7.Hafta *Ara Sınav
8.Hafta *Harezm-Kıpçak Türkçesi metinleri üzerinde sesbilimsel ive biçimbilimsel incelemeler.
9.Hafta *Harezm-Kıpçak Türkçesi metinleri üzerinde sözdizimi incelemeleri.
10.Hafta *Harezm-Kıpçak Türkçesi metinleri üzerinde sözvarlığı incelemeleri.
11.Hafta *Dil temasları ve Karahanlı Türkçesine etkisi. Arapça ve Farsçadan kod kopyalama ve türleri.
12.Hafta *Codex Cumanicus ve Karadeniz’in kuzeyinde konuşulan Türk lehçeleri
13.Hafta *Memluk sahası Türkçesi ve eserleri. Dilin ayırıcı özellikleri.
14.Hafta *Büyük veba salgını ve Orta Türkçenin gelişimindeki son.

  • 1 Final : 60,000
  • 2 Vize : 40,000

Aktiviteler Sayı Süresi(Saat) Toplam İş Yükü
Vize / Midterms 1 2,00 2,00
Ödev / Assignment 6 2,00 12,00
Final / Final 1 2,00 2,00
Ders Öncesi Bireysel Çalışma / Individual study before lecture 14 2,00 28,00
Ders Sonrası Bireysel Çalışma / Individual study after lecture 14 2,00 28,00
Derse Katılım / Attending lectures 14 2,00 28,00
Ara Sınav Hazırlık / Preparation for midterm 1 4,00 4,00
Final Sınavı Hazırlık / Preparation for final 1 4,00 4,00
Toplam : 108,00
Toplam İş Yükü / 30 ( Saat ) : 4
AKTS : 3,00